Naast zes eerdere beschermingen (landschappen, monumenten, stadsgezicht, …) is het begijnhof dit jaar 25 jaar erkend als Werelderfgoed-site.
Het begijnhof is een eeuwenoude, goed bewaarde en omsloten site met een uitgesproken stedelijk karakter in een typische, lokale stijl. Het is bovendien een uitzonderlijke, groene oase met een unieke biotoop.
Het begijnhof getuigt van 800 jaar traditie als vrouwenstad. Hier leefden sinds de vroege 13de -eeuw begijnen: onafhankelijke, religieuze vrouwen die een actief leven combineerden met spiritualiteit.
De religieuze en culturele erfenis, betekenis en tradities vormen een inspiratie- en zingevingsplek voor denkers, schrijvers, kunstenaars en bezoekers. Het is een uitzonderlijke stilteplek in deze levendige stad.
Maar de geest van de plek staat onder druk. Naast de onzekerheid over een blijvende religieuze aanwezigheid die in sterke mate het karakter van de stilteplek bepaalt, zorgt vooral over-toerisme voor een toenemende aantasting van de stilteplek en schade aan de groene biotoop. Het behoud van de site met zijn tradities en eigen ritme is een uitdaging voor de lokale gemeenschap en politiek.
Brugge Foundation realiseert een communicatietraject
Zoals vele Bruggelingen is Brugge Foundation van oordeel dat een behoedzaam beheer van de site noodzakelijk is zodat de ‘geest van de plek’ onaangetast kan behouden worden in de toekomst.
Maar weten is begrijpen en daarom meent Brugge Foundation dat er nood is aan een plek op de site waar de bijzondere materiële maar ook immateriële erfgoedwaardes van het Begijnhof kunnen geduid worden, samen met de historiek van de site.
Brugge Foundation heeft dan ook begin 2023 aan de stad Brugge voorgesteld om op deze locatie een publieksproject te realiseren.
Heel wat bezoekers, zowel lokale als internationale bezoekers, hebben soms geen idee van waar het begijnhof voor staat, wat begijnen waren, en wat vandaag de betekenis is van deze plek in de stad.
Met dit project wil Brugge Foundation, in samenspraak met de bewoners van het begijnhof, aan een ruime waaier van bezoekers duiding geven over de geschiedenis, de rol van de begijn in Brugse context, en de unieke ‘geest van de plek’ van dit begijnhof.
Daarom realiseert Brugge Foundation een informatieve tentoonstelling gericht op lokale en Vlaamse en Nederlandstalige bezoekers die aan de hand van een kort en systematisch overzicht de verschillende aspecten van het begijnenleven en de site toegelicht krijgen.
We willen het internationale publiek kennis laten maken met dezelfde inhoud maar dit via ingesproken verhalen die via een QR-code beluisterd kunnen.
De toelating om dit project, op kosten van Brugge Foundation, te realiseren kregen we in het College van Burgemeester en Schepenen van 8 mei 2023.
“Hoor hoe de stilte een verhaal fluistert, een naam”
De binnentuin is van het publieke binnenplein afgesloten met een lange blinde tuinmuur. Op die tuinmuur naar het plein realiseert Brugge Foundation ook een zingevend taalkunstwerk.
Liever dan een infobord dat verwijst naar de tentoonstelling willen we op deze muur een tekst laten schilderen die in de lijn ligt met de ‘geest van de plek’., en die het stilte-karakter onderlijnt.
Kernwoorden zijn hier dan stilte, introspectie, rust, religieus leven, …
Deze korte tekst zou bezoekers kunnen oproepen of bewust maken van deze ‘toch wel uitzonderlijke geest van de plek’…
Peter Verhelst, Brugs dichter, schreef voor deze plek “Hoor hoe de stilte een verhaal fluistert, een naam”.
De tekst is uitgewerkt Maud Bekaert, Brugse kalligraaf, zodat de inhoud nog versterkt wordt door de visuele kalligrafische waarde.
Met deze kalligrafische tekst wordt ook de rol van Brugge als centrum van kalligrafie nogmaals benadrukt.
Een toekomst voor het Begijnhof
Brugge Foundation wil, samen met de bewoners en de stedelijke beleidsverantwoordelijken, een aanzet geven aan een visie rond de toekomst van deze site.
De stad Brugge start alvast de opmaak van een masterplan op die moet leiden tot een gedragen visie en aanpak van deze uitzonderlijke plek.
